Beperk en versterk Europa: meer met ons en minder over ons

Een nieuwe tijd

Dames en heren, we zijn in een nieuw tijdperk aangekomen. De spanningen in de wereld staan op scherp, dat merken we allemaal. De oorlog is terug op het Europese continent door de Russische inval in Oekraïne. China is een industriële en economische wereldmacht geworden die nergens voor terugdeinst. 

Tegelijkertijd zien we wat er gebeurt in de Verenigde Staten, onze veiligheidsparaplu, hoe betrouwbaar zullen de Amerikanen nog zijn in de toekomst? Daarbij komt nog een oorlog die Hamas begon tegen Israël: een humanitaire ramp. Het leed van de families van de ontvoerde Israëliërs is onuitstaanbaar, zoals ook de Palestijnse burgerslachtoffers door merg en been gaat.

En het raakt ons hier direct, in Nederland: we zien afgrijselijk antisemitisme. Dames en Heren, laten wij dit nooit normaal gaan vinden.

Nieuwe politiek

In deze nieuwe tijd is dus ook nieuwe politiek nodig, niet alleen in Nederland maar ook in Europa. In Nederland zitten we vast in een binnenlands bestuurlijk moeras waar niemand meer een uitweg in ziet. Het gevolg is een diepe vertrouwenscrisis in het land. De politiek is over mensen heen gedenderd. In het buitenland wrijft men zich in de ogen: het land dat bekend stond om zijn optimisme en ondernemerszin, wordt door premier Rutte achtergelaten in diepe mineur.

NSC-fractie

De laatste weken ben ik veel bij de nieuwe fractie geweest. De machinekamer. Ik kan u zeggen dat het in niks vergelijkbaar is met wat ik tot nu toe heb gekend. Ik zie daar meer diversiteit, meer expertise en vooral meer energie om te vechten voor de veranderingen die nodig zijn. Wij staan voor wat nodig is, niet alleen voor wat politiek haalbaar is in Den Haag.

Expertise

Wie spreekt er met meer kennis van zaken over de verschraling van het onderwijs in Nederland, als een leraar die er jarenlang getuige van is geweest? Wie hebben een beter verhaal bij een duurzame toekomst van de landbouw en de natuur dan een melkveehouder en een microbioloog? Wie spreekt er met meer helderheid over de internationale ontwikkelingen om ons heen als een diplomaat die er jarenlang middenin zat? 

Dames en heren, u weet over wie ik het heb, en ik kan de lijst nog veel langer maken. Ik kom ook uit het veld, niet als pensioenexpert of rechter, maar als kenner van hoe de instituties en de macht werken in de EU. Het kan echt anders en het moet anders om weer grip te krijgen op onze toekomst. Dat is waar ik me keihard voor wil gaan inzetten als lijsttrekker voor de Europese verkiezingen.

Waar gaan de Europese verkiezingen over?

In essentie gaan de verkiezingen over onze toekomst en over die van onze kinderen. Voor ons komt het voor Europa neer op Beperken en Versterken, dat is de titel van ons verkiezingsprogramma. Wij gaan werken aan het beperken van de regeldruk en het versterken van de veiligheid in Europa. Wij gaan werken aan het beperken van migratie en het versterken van de bestaanszekerheid voor burgers rond klimaatverandering. We gaan werken aan het beperken van de uitbreiding van de EU en het versterken van de rechtstaat in de EU. 

Ik zei het al: we willen Europese politiek op hoofdzaken zoals vrede, veiligheid en welvaart, strakkere toepassing van subsidiariteit en meer betrokkenheid van burgers en nationale overheden om invulling te geven aan beleid. Ik zal een paar voorbeelden langslopen waar ik denk dat NSC echt de handschoen moet oppakken de komende jaren.

Minder regels

Te beginnen bij de regeldruk. Met nieuwe politiek maak je als EU een pas op de plaats als er een oorlog uitbreekt op je continent. Dat gebeurde niet. Het werkprogramma uit 2019 werd doorgetrokken, alsof covid en de oorlog in Oekraïne niet bestonden, alsof de energie en voedselprijzen nooit explosief gestegen zijn. De groene trein denderde maar door. Bijvoorbeeld met een slechte natuur herstelwet en een tsunami aan detailwetgeving waar overheden en ondernemers de komende jaren mee geconfronteerd worden. En de mensen thuis vragen zich vooral af hoe ze dat moeten gaan betalen. Begrijp mij niet verkeerd, het verlagen van de uitstoot, het beschermen van de buidiversiteit en zorgen voor schone lucht, zijn essentiële taken van de overheid waar we als NSC ook helemaal achter staan. Maar wat ik met eigen ogen heb gezien is dat de vraag over uitvoerbaarheid en de gevolgen voor bestaanszekerheid, bijna niet gesteld wordt in Europa. Het is een blinde vlek in het Europese debat waar NSC wél oog voor heeft. 

Minder Europese schulden

Dan de Europese financiën. Deze week heb ik samen met Pieter een brief gestuurd aan Ursula von der Leyen, voorzitter van de Europese Commissie. Hierin uitten wij onze zorgen over beleidsvoorstellen die rondzingen in Brussel waar voormalig president van de Europese Centrale Bank, Mario Draghi aan werkt. Een van de ideeën is om Europa op te zadelen met nog meer schulden om te investeren in de concurrentiekracht. Het probleem met dit Draghi rapport is dat het pas eind Juni verwacht wordt, drie weken na de Europese verkiezingen...op het ondemocratische af. 

• Ten eerste, wordt een debat over zeer vergaande voorstellen in de campagne onmogelijk gemaakt door ze pas na de verkiezingen te publiceren.
• Ten tweede, gaat het om een Europees schulden programma wat wij zien als een bedreiging voor de stabiliteit van de Eurozone. 

Uit het huidige schuldenprogramma kan Nederland hooguit 4,5 miljard ontvangen, terwijl het ons rond de 35 miljard gaat kosten! Wat ons betreft is een nieuwe ronde schuldfinanciering via de EU dus ook totaal uit den boze.

Minder migratie

Dan over migratie. Er is bijna geen thema waar Nederland en de EU meer verzaakt hebben als bij migratie. Het gevolg is een bijna permanente migratiecrisis. Mensensmokkelaars bepalen wie Europa binnenkomt en niet de overheid. Het is de wereld op zijn kop. Natuurlijk beschermen wij de mensen die echte vluchtelingen zijn, mensen die moeten vluchten voor hun leven, zie wat we doen voor de Oekraïners. Daar mogen we ook trots op zijn. Maar het draagvlak voor solidariteit voor echte vluchtelingen wordt ondermijnd als mensen zien dat juist dit onderscheid niet gemaakt wordt. En laten we er ook niet omheen draaien. De asielchaos in Nederland is de erfenis van 14 jaar VVD-leiderschap. 

Het is nu zó ver gekomen dat we nu aan alle knoppen moeten draaien die er zijn om de instroom te beperken, dus ook: 

• De achterdeur in Europese detacheringsregels voor derdelanders moet dicht, om onze arbeidsmarkt te beschermen tegen oneerlijke concurrentie.
• En ook minder internationale studenten die druk zetten op schaarse huisvesting en voorzieningen.

We moeten Europa versterken om migratie te beperken. Tegelijkertijd moeten we ons ook voorbereiden op als dit niet lukt in de EU. En dat is dat je in kleinere kring, met een aantal EU-landen, of zelfs alleen grenscontroles kunt gaan uitvoeren om grip terug te krijgen.

Rechtstaat 

Als je NSC zegt, zeg je goed bestuur, daar moeten we dus even bij stilstaan als het over Europa gaat. Niet alleen in Nederland staat de rechtstaat onder druk. Het is als een olievlek die om zich heen grijpt. Viktor Orban ondermijnt al 10 jaar lang de rechtstaat in Hongarije. Slowakije gaat dezelfde kant op. En in Polen is na tien jaar afbraak de lange weg van herstel gelukkig weer ingeslagen. Maar de Commissie reageerde traag, en toen het reageerde bleek het geen effectieve instrumenten te hebben om hier echt iets aan te doen. Dit werpt fundamentele vragen op over de kwetsbaarheid van de rechtstaat in de EU. Artikel 7 uit het Verdrag, waarmee landen hun stemrecht kunnen verliezen als ze de fundamentele waarden in de EU ernstig en voortdurend schenden. Dan hebben we het dus over respect voor de menselijke waardigheid, vrijheid, democratie, gelijkheid, de rechtsstaat en eerbiediging van de grondrechten, waaronder de rechten van personen die tot minderheden behoren. In essentie gaat dat dan over onze manier van leven, hier in Nederland. 

Dit artikel 7 is een wassen neus gebleken, Orban kon doen en laten wat hij wilde. Tegenwoordig heeft de Commissie ook de mogelijkheid geld te bevriezen bij rechtstaatproblemen, maar ook dit is symptoombestrijding. De kern van de zaak is dat de rechtstaat zelfs binnen de EU zwaar onder druk staat. Dit terwijl het een randvoorwaarde is voor toetreding! Dit moet dus wat mij betreft ook gevolgen hebben voor de discussie over uitbreiding van de EU. 

Wat mij betreft moet eerst de rechtstaat binnen de EU weer versterkt worden, en dan pas besluiten we weer over eventuele uitbreiding van de EU. Eerst de basis op orde, het fundament verstevigen. Daarna pas uitbreiding. 

Veiligheid 

Ik begon mijn verhaal over Europa met enkele woorden over het thema veiligheid en veranderende verhoudingen op het wereldtoneel. En ik wil daar ook graag mee afsluiten.

Vorig weekend heeft de hoogste NAVO-militair, commandant der strijdkrachten Rob Bauer, een indringend interview gegeven aan het AD. Mijn samenvatting van dat interview is dat wij ons moeten focussen op wat echt belangrijk is, en dat is de capaciteit om onze eigen veiligheid te garanderen. Na dertig jaar afbraakpolitiek is het tijd om onze defensie weer centraal te stellen. Als een land als Finland, een land dat tijdens de Tweede Wereldoorlog twee keer is aangevallen door het almachtige Sovjet-leger en nooit zijn onafhankelijkheid verloor. En nu na decennia neutraliteit heeft besloten toch lid te worden van de NAVO, is dat een zeer sterk maar ook zeer zorgelijk signaal. Het betekent dat zelfs Finland zich niet veilig voelt, zeker op het moment dat Oekraïne de oorlog zou verliezen. Dat mag dus niet gebeuren en wij zullen Oekraïne daar dus ook vol voor blijven ondersteunen. We moeten Europa dus versterken als het over veiligheid gaat. Hiervoor willen wij in de EU er alles aan doen om ongebruikte fondsen te verleggen naar defensie investeringen. Ook moet je kijken waar je bijvoorbeeld meer samen kunt doen op het gebied van cyberveiligheid. 

We liggen als land veilig weggestopt in het Noordwesten van het Europese continent, maar de Nederlandse digitale infrastructuur is kwetsbaar. Iedere dag worden onze overheden en bedrijven aangevallen door Chinese en Russische hackers, niet door hobbyisten maar door professionals in dienst van Moskou en Beijing.

De 2% norm voor het defensiebudget, moet dus een ondergrens worden, en nog veel belangrijker is dat we weerbaarder worden als land, want er komen moeilijke jaren aan.

Dames en heren, 

Nederland hunkert naar deze nieuwe politiek. De kiezer is klaar met de vermoeide bestuurderspartijen. Wat ze weer willen zien zijn mensen uit de samenleving, die zich inzetten voor de samenleving. Meer met ons en minder over ons. Die heldere keuzes maken en gaan staan voor hun principes.

Beperk en versterk Europa betekent: 

• Minder regeldruk - Meer veiligheid

• Minder migratie - Meer bestaanszekerheid
• Minder uitbreiding - Meer rechtstaat

Dank u wel.