Is Europa nodig tegen georganiseerde criminaliteit?
Georganiseerde criminaliteit vormt een bedreiging voor ons allemaal. Van lege schuren in landelijke gebieden tot kwetsbare bedrijven en financiële instellingen die worden misbruikt voor illegale praktijken en witwassen, de impact van deze criminaliteit is wijdverspreid en verwoestend. Mensen van diverse achtergronden worden verleid tot illegale activiteiten met valse beloftes van een betere toekomst, terwijl drugslabs en illegale dumpingen de leefomgeving van burgers bedreigen en het praten met de politie soms als verraad wordt gezien.
Impact op de rechtsstaat
Het is belangrijk om te beseffen dat georganiseerde criminaliteit niet het werk is van individuele criminelen, maar van georganiseerde criminele groepen die internationaal opereren en enorme winsten genereren. In 2018 al bedroeg de omzet van de Nederlandse drugsmarkt volgens de politieacademie minstens €18,9 miljard euro. Deze criminelen schuwen geen geweld en gebruiken machtsuitoefening, corruptie, intimidatie en geweld om de rechtsstaat te ondermijnen, zoals het Marengo-proces toonde. Journalisten en ambtenaren worden bedreigd, officieren van justitie moeten soms anoniem werken en onschuldige mensen, zoals Redouan B., Derk Wiersum, en Peter R. de Vries, worden vermoord.
Geen makkelijke oplossingen
De bestrijding van georganiseerde criminaliteit kent geen eenvoudige oplossingen. Het complexe karakter van deze vorm van criminaliteit, waarbij meer dan 80% van de criminele netwerken legale bedrijven gebruikt voor hun activiteiten, vereist een gecoördineerde aanpak op zowel nationaal als Europees niveau. Hoewel nationale overheden zich hiervoor inzetten, vormen landsgrenzen nog steeds een enorme barrière. Verschillende talen, culturen en procedures binnen de EU-lidstaten maken grensoverstijgend politiewerk lastig, terwijl criminelen deze situatie uitbuiten; volgens Europol is zo'n 70% van alle criminele netwerken actief in drie of meer landen.
Belang van Europese samenwerking
Het belang van Europese samenwerking in de strijd tegen georganiseerde criminaliteit wordt duidelijk in grensprovincies zoals Limburg, waar vijf steden een plek hebben op de RTL Onderwereldkaart top 10. Ondanks de capaciteit van de Limburgse politie voor drie grote criminele zaken lopen er momenteel veertien, waarvan dertien met een internationale component. Gelukkig zijn er al stappen gezet op dit gebied. Een nieuwe EU-richtlijn maakt het makkelijker om crimineel geld af te pakken. Sinds vorig jaar zijn in het registratiesysteem SIENA van Europol 3.000 wetshandhavingsinstanties aangesloten om informatiedeling te faciliteren. En tegenwoordig mag de politie binnen de Benelux over de grens verdachten achtervolgen en aanhouden.
Vertrouwen tussen burger en overheid
Het is van cruciaal belang dat we blijven inzetten op Europese samenwerking in de aanpak van georganiseerde criminaliteit, met maatregelen die in overeenstemming zijn met onze rechtsstaat. Het versterken van wetgeving met betrekking tot cryptovaluta om witwassen tegen te gaan, het bevorderen van bestuurlijke samenwerking en het vereenvoudigen van gegevensuitwisseling zijn essentiële stappen voor een effectieve aanpak. Als we hier niet gezamenlijk op reageren, riskeren we niet alleen de ondermijning van onze rechtsstaat, maar ook de erosie van het fundament van onze democratie: het vertrouwen tussen burger en overheid.
Dirk Gotink, lijsttrekker EU en kanditaat Naomi Yogi-van Loon
