Economie en Financiën

De economische ontwikkelingen in Europa zijn zorgwekkend. De oorlog in Oekraïne, het wegvallen van Russisch gas, de klimaatcrisis, de asiel- en migratieproblematiek maken dat de financiële problemen zich opstapelen. De grote Duitse economie hapert al een tijd, er is een lage groeiverwachting voor Europa. De schulden van bepaalde lidstaten zijn zorgwekkend hoog. Europa blijkt bovendien veelal niet zelfvoorzienend als het gaat om zaken als energie en medicijnen; de oorlog in Oekraïne heeft laten zien hoe ook de wereldvoedselvoorziening geraakt kan worden. Voedselzekerheid vraagt om voldoende ruimte om gewassen te telen en dieren te houden. Het vraagt van boeren, tuinders en vissers die elke dag weer hard werken om gezond en veilig voedsel te produceren. Nu we aanlopen tegen de grenzen van de groei moet er een nieuw en helder toekomstperspectief worden geboden dat de sector voldoende zekerheid biedt. Europa heeft hier een belangrijke rol in. Ook onze concurrentiekracht holt achteruit. Er is oneerlijke concurrentie vanuit bijvoorbeeld China. NSC wil de zelfredzaamheid van Europa vergroten, de schulden van lidstaten terugbrengen en meer focussen op de kerntaken van de EU: gemeenschappelijk landbouw- en visserijbeleid, groei en innovatie, grensbewaking, ondersteuning van economisch zwakkere regio’s. De grote winst van de samenwerking in Europa zit in het vrije verkeer van goederen en personen. Waar Nederland met ongeveer een miljard euro nettobetaler is aan de Europese Unie, verdient ons bedrijfsleven tegelijkertijd tientallen miljarden aan die vrije interne markt. Dat voordeel moet worden gekoesterd met goede verbindingen door de hele unie heen.

Beperk Europese belasting, versterk begrotingsdiscipline

• Voor de democratische verankering is verscheidenheid van belang. De EU bouwt voort op de lidstaten en is en wordt geen federale staat. Lidstaten hebben hun eigen sociale regelingen. Daarom is bijvoorbeeld een gemeenschappelijk minimumloon niet aan de orde.
• NSC wil geen Europese belastingen. Dat blijft voorbehouden aan de lidstaten. Besluitvorming over belastingen gaat nu op basis van unanimiteit. Wij willen dat beslist zo houden.
• Bedrijven geven aan grote lastendruk te ervaren, ook door overlappende en stapelende regels. Dat moet drastisch verminderen.
• We zetten ons in voor een gematigde EU-begroting, gericht op haar kerntaken.
• Wij zijn tegen nieuwe gezamenlijke Europese schulden, tegen eurobonds en andere constructies waarmee schulden van EU-lidstaten gemeenschappelijk worden. De schuldenpositie van een aantal Europese landen is al zorgwekkend genoeg.
• De uitgaven van de meerjarenbegrotingen van de Europese Unie werden altijd gedekt door de afdrachten van de lidstaten en de eigen middelen van de EU (o.a. douanerechten). De Europese Unie is nu toch gezamenlijke schulden aangegaan met het coronaherstelfonds van honderden miljarden, waarmee uitgaven worden bekostigd. Zo is er een schuldenunie ontstaan waar de EU-landen collectief garant voor staan. Dat is zeer ongewenst. Wij zijn tegen het verlengen van het bestaande herstelfonds na 2026. Situaties waarin financieel sterke landen, zoals Nederland, met enkel geldstromen de zwakkere landen overeind houden (transferunie) zijn ongewens.
• De Europese Centrale Bank (ECB) moet terugkeren naar het oorspronkelijke mandaat en het opkoopprogramma van schulden en obligaties van lidstaten volledig afbouwen. Verkeerde dynamieken versterken elkaar: eerst het toestaan van het opbouwen van schuld door lidstaten en daarna het opkopen van deze schuld door de ECB. Totdat het in elkaar stort. Daarom moet er in de herstelfase een strak plan komen om schulden af te bouwen. De ECB moet stoppen met het opkopen van staatsobligaties en het najagen van klimaatdoelen. Laat landen eerst hun miljarden btw ophalen die ze in eigen land laten liggen.
• Financiële discipline raakt het hart van nationale verantwoordelijkheden van overheden en bestaanszekerheid voor mensen, bijvoorbeeld in de pensioenvoorziening. De inflatie vermindert het Verkiezingsprogramma Europa 2024 Beperk en versterk 22 besteedbare inkomen en pensioen. Nederland heeft ervoor gekozen om pensioenleeftijd te koppelen aan levensverwachting om het stelsel houdbaar te maken. Een aantal EU-lidstaten heeft nog een omslagstelsel en een lagere pensioenleeftijd. In de komende jaren komt de financierbaarheid daarvan onder druk. Het is aan de Nederlandse belastingbetalers moeilijk uit te leggen waarom zij langer moeten doorwerken – en dan ook nog eens moeten bijleggen voor mensen uit andere landen die vroeg met pensioen gaan waardoor Nederlanders zelf tekorten oplopen.
• Lidstaten zijn zelf verantwoordelijk voor een sluitende begroting en een houdbare staatsschuld. Dus een land mag geen groter begrotingstekort hebben dan 3% per jaar. De totale staatsschuld mag niet boven de 60% van het Bruto Binnenlands Product stijgen. Het herziene Stabiliteits- en Groeipact over de wijze van afbouw van schulden en begrotingstekorten moet worden nageleefd door de lidstaten, de Commissie en de Raad.
• Bij de komende onderhandelingen over het nieuwe Meerjarig Financieel Kader (MFK) vanaf 2027 kan Nederland als nettobetaler iets eisen, namelijk dat landen zich beter gaan houden aan de begrotingsafspraken.
• De eurogroep zal formeel georganiseerd en veel transparanter worden. Nu bestaat de club van eurolanden formeel niet.
• Aanpak tegen belastingontwijking moet onverminderd worden voortgezet, en dat vergt nauwe Europese samenwerking. Er moet gekeken worden waar zeer vermogenden met geld en kapitaal heengaan op zoek naar de fiscaal gunstigste plek binnen Europa.

Strategische autonomie, machtsconcentratie

• We moeten in Europa samen optrekken als het gaat om wereldhandel, het verminderen van de afhankelijkheid van strategische goederen en grondstoffen, het afdwingen van een gelijk speelveld voor onze bedrijven (zowel binnen de EU als extern, t.o.v. andere handelsblokken) en het veiligstellen van technologie.
• Medicijntekorten en extreem hoge prijzen voor bepaalde medicijnen ondermijnen de betrouwbaarheid en betaalbaarheid van onze gezondheidszorg. Wij willen zelf meer medicijnen in Europa gaan produceren, om op deze manier de afhankelijkheid van andere landen of leveranciers te verminderen (les uit de coronacrisis). De EU verliest concurrentiekracht ten opzichte van andere machtsblokken van de wereld (VS, India en China).
• Er wordt een harde strijd gevoerd met aantrekkelijke financiële prikkels om innovatieve investeringen te trekken naar regio’s buiten de EU. De-industrialisatie dreigt, net als ondermijning van het verdienvermogen.
• Er mogen geen handelsverdragen worden gesloten die productie van duurzaam voedsel in de EU ondermijnen. Dus handelsverdragspartners moeten aan dezelfde standaarden voldoen. We moeten onze markten niet openstellen voor bedrijven die met staatssteun onze eigen industrie beconcurreren.
• China is geen vrijemarkteconomie en Europa moet zich verzetten tegen het toekennen van deze status aan China binnen de WTO.
• Europa heeft genoeg geld voor innovatie, maar het is te moeilijk voor bedrijven om hieraan te komen. Dat moet sneller en gemakkelijker.
• Zeer vermogenden hebben (legaal) veel mogelijkheden om vermogen over de landsgrenzen te verplaatsen. De regels zijn in de EU niet consistent. Sommige landen trekken zeer vermogenden aan. Dat moet stoppen met een goed plan van aanpak.
• Geen gouden paspoorten meer voor rijke Russen of andere rijken uit dergelijke landen.

Digitale veiligheid

• Het Europees toezicht op eerlijke mededinging en staatssteun moet worden versterkt. De macht van grote (tech)bedrijven moet door Europa worden beperkt. Digitale platformen, zoals handelsplaatsen en social media platformen, moeten veilig, eerlijk en transparant zijn. Dat kan onder meer door een strikte toepassing van de Digital Markets Act (DMA), Digital Services Act (DSA) en AI Act. Dat is een kracht van de EU. Er moeten Europese alternatieven komen, zodat burgers en bedrijven er bewust voor kunnen kiezen dat hun data binnen Europa blijven. 
• Hightechproducten voor onder andere auto’s en machines moeten op dataveiligheid worden gecontroleerd. Producten die data verzamelen en opslaan op hun servers buiten de EU, mogen niet tot de Europese markt toegelaten worden. Zeker als het landen als China of Iran betreft.
• De EU moet een scherp debat voeren over het gebruik van AI (kunstmatige intelligentie) en de risico’s dat Europese en Nederlandse waarden worden ondermijnd. We moeten voorkomen dat we gaan achterlopen bij ontwikkeling van technologie; daar moet fors in worden geïnvesteerd. Tegelijkertijd zijn er wel regels nodig om ongewenste ontwikkelingen van AI tegen te gaan.
• Burgers moeten zelf controle kunnen houden over hun online identiteit. Terughoudendheid is op zijn plaats bij het opzetten van verplichte (overheids-)systemen voor digitale identiteiten voor het aanvragen van paspoorten, rijbewijzen of bankrekeningen. Het risico dat dit leidt tot ‘big brother’-scenario’s en misbruik door overheden of techbedrijven is reëel.

Versterk samenwerking met buren

• Onze buurlanden zijn niet alleen onze belangrijkste handelspartners, maar we zijn ook voor tal van grensoverschrijdende vraagstukken op elkaar aangewezen. We blijven werken aan een goede verstandhouding met onze buurlanden Duitsland, België/Luxemburg (Benelux) en het Verenigd Koninkrijk, alsook met Frankrijk.
• Wij versterken onze alliantie met de Hanzeliga, waar Scandinavische landen, Baltische staten, de Benelux en Ierland deel van uitmaken. Wij ervaren gelijke gezindheid en gedeelde waarden met deze landen binnen de EU op het gebied van migratie, financiën en veiligheid.
• We stimuleren de samenwerking in grensregio’s (Euregio) op het gebied van onderwijs, arbeidsmarkt, bereikbaarheid en onderlinge hulp en dienstverlening. We vinden het belangrijk om – naast het Engels – ook de taalvaardigheid in Duits en Frans in het (beroeps-)onderwijs te blijven stimuleren.
• De problematiek van grenswerkers met betrekking tot het afdragen van belastingen, sociale zekerheid en administratieve lasten moet de Europese Unie snel oplossen.

Openbaar vervoer, behoud vitale infrastructuur

• We zetten in op een betaalbaar en toegankelijk Europees hsl-treinnetwerk. De verbindingen tussen de grote steden in Europa worden verbeterd, zodat het aandeel korteafstandsvluchten kan worden beperkt. Vanaf Amsterdam/Schiphol lopen er lijnen naar het buitenland via Breda, Zwolle/Hengelo, Arnhem en Groningen. Maar ook grenssteden moeten beter worden aangesloten op het (Duitse/Belgische) hsl-netwerk.
• Het moet in de EU eenvoudiger worden om een internationale (nacht)treinreis te boeken, langeafstandstreinen moeten goedkoper worden en de rechten van reizigers bij vertraging en uitval van treinen moeten worden verbeterd.
• Er moet een uitzondering op het Europees verplicht aanbesteden van openbaar vervoer komen. Zo kan de NS de belangrijke vervoerder blijven op ons hoofdrailnet. Maar ook moeten de grote steden, en mogelijk in de toekomst ook provincies, de mogelijkheid houden om het openbaar vervoer te gunnen aan een eigen OV-bedrijf. Op die manier moet er weer meer grip komen op kwaliteit en prijs van het lokale en regionale openbaar vervoer.
• Voor ons is ook de digitale infrastructuur van groot belang. Wij streven naar strategische autonomie Verkiezingsprogramma Europa 2024 Beperk en versterk 24 en daarbij is de digitale soevereiniteit van Europa van groot belang. Nieuw Sociaal Contract vindt dat Nederland en de EU de eigen techindustrie moet ondersteunen om de afhankelijkheid van techbedrijven buiten de EU te verminderen. Dat geldt ook voor de opslag van data.
• Vitale infrastructuur en voorzieningen mogen niet in handen komen van foute regimes en grootmachten buiten Europa. Te denken valt aan telecommunicatie-infrastructuur, energie, havens, maar ook aan hoogtechnologische bedrijven die een sleutelrol vervullen in de economie.

Landbouw en visserij

• NSC streeft naar een Europees landbouwbeleid dat onze Nederlandse sector versterkt en verduurzaamt, met oog voor leefbaarheid op het platteland en het verdienvermogen van de boer. Europese hoogwaardige duurzame en hoogproductieve landbouw is van levensbelang, voor voedselzekerheid en voor onze geopolitieke positie. Momenteel bevat het Europese landbouwbeleid nog te veel onwerkbare en contraproductieve maatregelen met te weinig oog voor de realiteit op het erf. Daarom wil NSC in de onderhandelingen inzetten in de onderhandelingen voor het nieuwe GLB op een stop op de zogeheten ‘kalenderlandbouw’. Brussel zou niet meer moeten voorschrijven wanneer akkerbouwers de aardappelen en suikerbieten mogen oogsten maar dit aan de expertise van de boer moeten overlaten.
• NSC is voor een sterke visserij in Nederland en wil bescherming van de bestaande vloot. Wij zijn voor innovatie in de visserij, waaronder de pulsvisserij, die zowel ecologisch als voor het dierenwelzijn een verbetering is.
• Nederland moet op EU-niveau streven naar een aanscherping van de eisen met betrekking tot dierenwelzijn, veilige stalinrichting, voorkomen van dierziekten en transport van dieren, zodat in de gehele EU een diervriendelijkere en duurzamere veehouderij ontstaat. We streven op EU-niveau naar meer natuurlijke gewasbeschermingsmiddelen en een verdere vermindering van antibioticagebruik.
• Het verlies van de derogatie is een hard gelag voor de Nederlandse veehouderij. In plaats van de dierlijke mest wordt er nu meer kunstmest gestrooid, terwijl dit juist een zwaardere belasting is voor klimaat en natuur. Daarom moet met spoed RENURE worden toegelaten om als kunstmestvervanger te worden ingezet.
• Regels voor het uitrijden van mest mogen geen belemmering zijn voor de totstandkoming van kringlooplandbouw, in evenwicht met de natuur.
• De toelating van de laagste categorie van gentech-gewassen acht NSC als acceptabel maar het patenteren hiervan niet. In de zadensector moet het open innovatiemodel van het kwekersrecht blijven gelden. De grote zadenbedrijven mogen niet de kans krijgen intellectueel eigendom te verkrijgen over het uitgangsmateriaal waarmee ons voedsel wordt geproduceerd.
• Het is goed dat er steeds minder chemische gewasbeschermingsmiddelen worden ingezet maar de bestrijding van plagen voor ons gewas moet wel mogelijk blijven. Daarom zet NSC in op een versnelde beoordeling en toelating van biologische bestrijdingsmiddelen.
• Grondgebonden landbouwsubsidie willen we maximeren op aantal hectares (bijvoorbeeld 200 hectare), zodat de kleinere boeren meer profiteren en niet de grootgrondbezitters.
• Hagen en andere ecologische verrijkingen van het cultuurlandschap dienen mee te tellen voor de te subsidiëren oppervlakte.